sábado, 12 de junio de 2010

EN CONSERVA 12 & 13 de xuño Nave das Redeiras 2010


O proxecto ‘Enconserva’ nace co fin de crear un espazo común para que os artistas do Morrazo e do entorno da Ría de Vigo poidan exhibir as súas creacións de forma aberta ao resto dos cidadáns e fóra das salas de exposicións tradicionais.
O principal obxectivo da iniciativa céntrase en promover unha exposición colectiva onde teñan cabida as distintas
disciplinas artísticas: pintura, escultura, fotografía, ilustración, vídeo, teatro, literatura e música, entre outras. Cada artista que desexe unirse ao proxecto poderá participar cunha peza da súa creación, que logo será exhibida ao público nun evento que combinará mostras, proxeccións e actuacións en directo.
Para lograr unha unidade neste traballo, propuxose centrar a actividade arredor dun tema común: a antiga fábrica conserveira de Massó.
Despois dun amplo debate e podendo ser o obxecto desta actividade calquera outra temática, optouse finalmente pola industria que durante décadas deu emprego en Cangas a máis dun milleiro e medio de persoas, a superfactoría de O Salgueirón.
A Asociación Cultural Deskarga Furtiva encabezará a organización do programa, actividade aberta a toda proposta que propoñan os artistas participantes.
Co claro propósito de abordar o tema de Massó e a súa salientable figura como un dos principais elementos patrimoniais da historia recente do municipio cangués, a organización considera que existe un enorme potencial documental arredor de Massó, que pode servir de fío condutor do conxunto das manifestacións artísticas. Achegar, desde a arte, esta peza fundamental da historia de Cangas ás novas xeracións, e facer lembrar ás máis veteranas o que supuxo a vida na fábrica, a súa importancia social e económica, a súa arquitectura, os seus avances sociais no referente aos servizos de que dispuñan os traballadores e moitos outros aspectos en relación ao que foi este ‘imperio’ da industria conserveira. A fábrica canguesa foi a maior de Europa no sector. Na inmensa maioría das familias canguesas e do resto do Morrazo, algúns dos seus membros traballaron, de forma directa ou indirecta, na fábrica. O proxecto ‘Enconserva’ intentará, así, rememorar aqueles anos e devolver aos verdadeiros protagonistas da historia parte da súa memoria. Ao mesmo tempo, reivindícase a conservación destes bens patrimoniais, cuxo conxunto arquitectónico se encontra actualmente nun estado de total abandono e deterioro, e por veces, ao límite da ruína.





























martes, 8 de junio de 2010

Carta de Eusebi Casanelles para la exposición “EnConserva”

Carta de Eusebi Casanelles para la exposición “EnConserva”


Terrassa, 8 de junio 2010
Apreciados amigos,
A partir de los años sesenta se produjo un cambio social y económico que transformó completamente los entornos tecnológicos de las industrias y de la vida cotidiana. Fue en estos años cuando se empezó a valorar el patrimonio industrial como parte del patrimonio cultural. Actualmente todos los paises más desarrollados están preservando los elementos de su patrimonio industrial más significativo. Hasta hace unos años la conservación se centraba principalmente en todas aquellas construcciones pertenecientes a la primera industrialización, que abarca desde finales del s.XVIII hasta la Primera Guerra Mundial. En la actualidad, el interés por el patrimonio industrial del s.XX, es decir, aquel que ya usa la electricidad como energía e incorpora nuevos métodos de producción, va creciendo.
Por otro lado el patrimonio industrial no sólo se interesa por los edificios productivos, sino también por todos aquellas edificaciones sociales que formaban parte de la fábrica o de la mina. La conservación del patrimonio industrial tiene como objetivo preservar el testimonio de la vida en una industria mas que preservar los bienes por su belleza. En Europa hay centenares de ejemplos de poblaciones mineras preservadas, junto al complejo productivo, e industrias textiles o manufactureras que se conservan con sus colonias industriales como las de Catalunya o Bustielo, en Asturias. Hasta hay algunas que son Patrimonio de la Humanidad como Crespi ‘Ada en Italia o Newlanark y Saltaire en el Reino Unido.
En el s.XX hubo un nuevo tipo de industria creada por un nuevo tipo de filosofía paternalista que construía poblados para sus obreros pero sin la semblanza a cuartel como antes, a veces eran pequeños pueblos, o equipamientos para sus obreros. Uno de los más conocidos fue Port Sunlight (1899 a 1914) que fue un poblado jardín de una empresa de lejía. También encontramos este tipo de poblado en la industria siderúrgica como en Le Creusot (Francia) o Legazpi (Euskadi). Seguramente la construcción mas similar a la fábrica de Massó de Cangas, aunque sea anterior, es el Frigorífico de Fray Bentos en Uruguay, donde congelaban carne para ser enviada a Europa y donde también realizaban el concentrado de carne. Dispone de diversos edificios sociales y de casas para los trabajadores. El gobierno de Uruguay lo está proponiendo como Patrimonio de la Humanidad.
Aunque no conozco todo el patrimonio industrial en el mundo, me aventuro a afirmar que la Fábrica de Massó de Cangas do Morrazo es única en el mundo ya que dificilmente se puede encontrar una fábrica conservera de este tipo.
Si se destruyen los edificos sociales de la Fábrica Massó, el conjunto perderá valor patrimonial y se perderá asimismo, el testimonio de un tipo de vida fabril que se produjo en sitios contados, pero que es reflejo de una filosofía social de una época, durante unas décadas del s.XX.
Aunque sea un patrimonio productivo, cabe que nos preguntemos cúantas naves industriales hay en España para manipular ballenas ó fábricas de salazón.
El conjunto, por lo que he podido ver, conserva unos edificios de dos tipologías constructivas. Una perteneciente al siglo XIX, donde se salazonaba el pescado, y la del siglo XX. Esta dualidad que expresa dos formas de construir, dos tipos de tecnología y dos organizaciones diferentes, es un caso extraño ya que normalmente con la nueva edificación se destruye la anterior.

Creo sinceramente que el conjunto es un monumento industrial de primer orden y de importancia internacional.
Cordialmente,
Eusebi Casanelles Rahola, director del “mNactec” (Museu de la Ciéncia i la Técnica de Catalunya) y presidente de honor del “TICCIH” (The International Comitee for the Conservation of Industial Heritage), el Comité Internacional para la Conservación de la Herencia Industrial